1. Τι εννοούμε με τον όρο απώλεια ακής ή ακουστική απώλεια ή βαρηκοΐα;

Με τους πιο πάνω όρους, εννοούμε την ύπαρξη κάποιου προβλήματος στον μηχανισμό της ακοής, δηλαδή στο αυτί, με αποτέλεσμα να μην μπορεί ο κοχλίας να κωδικοποιήσει σωστά τα ακουστικά μηνύματα που δέχεται, οπότε τα σήματα που αποστέλλονται στον εγκέφαλο είναι παραμορφωμένα και, άρα ακατάληπτα. Με απλά λόγια, κάποιος που έχει πρόβλημα ακοής ή βαρυκοΐα, ακούει αλλά δεν καταλαβαίνει ή δεν κατανοεί πλήρως αυτά που ακούει. Ο βαθμός κατανόησης είναι, βέβαια, ανάλογος με την σοβαρότητα ή το είδος του προβλήματος.

2. Ποιές μορφές ακουστικής απώλειας υπάρχουν;

Υπάρχουν βασικά δύο τύποι ακουστικής απώλειας:
α) Η ακουστική απώλεια αγωγής. Η απώλεια αυτή οφείλεται σε κάποια εμπόδια που παρεμβάλλονται στην μεταβίβαση των ηχητικών ερεθισμών από το εξωτερικό αυτί προς τον κοχλία. Τέτοια εμπόδια είναι: κλειστός ακουστικός πόρος, συσσώρευση κυψελίδος / κεριού στον ακουστικό πόρο, ποικιλία προβλημάτων με την τυμπανική μεμβράνη, συσσώρευση υγρού στο μεσαίο αυτί ύστερα από ωτίτιδα, ωτοσκλήρυνση κτλ. Στις περιπτώσεις αυτές τα σήματα που δέχεται ο εγκέφαλος είναι αδύνατα και έτσι δεν μπορεί να κατανοήσει τι λέγεται σε μια δεδομένη στιγμή. Το πρόβλημα χειροτερεύει όταν υπάρχει θόρυβος στον περίγυρο. Η ακουστική απώλεια αγωγής θεραπεύεται με φαρμακευτική αγωγή ή χειρουργική θεραπεία και / ή εφαρμογή ακουστικών βαρηκοΐας.

β) Νευροαισθητήρια ακουστική απώλεια. Έτσι χαρακτηρίζεται η απώλεια που οφείλεται σε διάφορες βλάβες του κοχλία, ο οποίος αδυνατεί να κωδικοποιήσει σωστά τα διάφορα μηνύματα που δέχεται, με αποτέλεσμα τα μηνύματα που αποστέλλονται μέσω του ακουστικού νεύρου προς τον εγκέφαλο, να είναι παραμορφωμένα σε βαθμό που να μην μπορεί να αναγνωρίσει και να αντιληφθεί το μήνυμα. Η νευροαισθητηριακή ακουστική απώλεια είναι μόνιμη και δεν μπορεί να θεραπευτεί ούτε με φάρμακα ούτε με χειρουργική επέμβαση. Η μόνη λύση είναι η εφαρμογή ακουστικών βαρηκοΐας.

γ) Στην περίπτωση που και οι δύο πιο πάνω μορφές βαρηκοΐας συνυπάρχουν, τότε μιλούμε για « μικτού τύπου βαρηκοΐα».

3. Ποιά είναι τα αίτια της βαρηκοΐας;

α) Βαρηκοΐα αγωγής: Τα αίτια της βαρηκοΐας αγωγής είναι ένα από τα ακόλουθα:

Ατρησία δηλαδή ανυπαρξία ακουστικού πόρου.
Απόφραξη του ακουστικού πόρου από συσσώρευση κεριού /κυψελίδος ή από εισχώρηση κάποιου ξένου σώματος στον ακουστικό πόρο.
Βλάβη στην τυμπανική μεμβράνη από λοίμωξη ή τραυματισμό.
Συσσώρευση υγρού στο μεσαίο αυτί μετά από κάποια λοίμωξη.
Βλάβη στην αλυσίδα των οσταρίων που μεταδίδουν τις παλμικές κινήσεις του τυμπάνου στο υγρό που βρίσκεται στο εσωτερικό αυτί.
Ωτοσκλήρυνση.

β) Βαρηκοΐα νευροαισθητηριακής μορφής. Πιθανά αίτια της νευροαισθητήριας βαρηκοΐας μπορεί να είναι τα ακόλουθα:

Γενετικές ανωμαλίες.
Κληρονομικότητα.
Πρεσβυακουσία ( βαρηκοΐα λόγω προχωρημένης ηλικίας).
Ακουστική βλάβη από την έκθεση σε πολύ δυνατούς θορύβους για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Ακουστική βλάβη από τραυματισμό πχ από δυνατή έκρηξη.
Λήψη ωτοτοξικών φαρμάκων.
Ιογενείς λοιμώξεις όπως η ιλαρά, η παρωτίτιδα, μηνιγγίτιδα κυρίως κατά την παιδική ηλικία κ.α.
Πρέπει να τονισθεί ότι η νευροαισθητήρια βαρηκοΐα είναι μόνιμη βλάβη που εξελίσσεται προοδευτικά προς το χειρότερο και δεν θεραπεύεται ούτε με φάρμακα ούτε με εγχείρηση. Η μόνη θεραπεία είναι η άμεση εφαρμογή κατάλληλων ακουστικών βαρηκοΐας, αμέσως μόλις εντοπισθεί η βλάβη.

4. Πώς μετράται η απώλεια ακοής;

Η μέτρηση της ακοής γίνεται με ειδικά όργανα που ονομάζονται ακοογράφοι, με τα οποία ο γιατρός / ακοοολόγος μπορεί να βρει την ελάχιστη ένταση που χρειάζεται κάποιος για να αντιληφθεί τους διάφορους ήχους χαμηλών, μεσαίων και ψηλών συχνοτήτων. Η γραφική παράσταση που προκύπτει μετά την καταγραφή των αποτελεσμάτων της μέτρησης, ονομάζεται ακοοογράφημα.

5. Πόσο σοβαρή είναι η βαρηκοΐα μου;

Πρέπει να τονιστεί με έμφαση ότι η ακουστική απώλεια δεν είναι η ίδια σε όλες τις περιπτώσεις. Η σοβαρότητα μιας ακουστικής απώλειας μπορεί να επεκταθεί από την ελαφριά, στην μέτρια, σοβαρή, πολύ σοβαρή μέχρι και την πλήρη κώφωση.

6. Τι είναι τα ακουστικά βαρηκοΐας;

Τα ακουστικά βαρηκοΐας είναι πολύπλοκοι, ηλεκτρονικοί μηχανισμοί επεξεργασίας και ενίσχυσης του ήχου, που χρησιμοποιούνται από τους ανθρώπους που έχουν πρόβλημα ακοής για αποκατάσταση της ακοής σε φυσιολογικά, κατά το δυνατόν, επίπεδα.

7. Ποιοί τύποι ακουστικών βαρηκοΐας υπάρχουν;

Υπάρχουν δύο βασικοί τύποι ακουστικών βαρηκοΐας:
α) Τα οπισθωτιαία ακουστικά: Στην περίπτωση αυτή τα ακουστικά τοποθετούνται πίσω από το αυτί, και ο επεξεργασμένος – ενισχυμένος ήχος διοχετεύεται στον ακουστικό πόρο μέσω εκμαγείων/ καλουπιών που είναι ειδικά κατασκευασμένα για το κάθε χρήστη ξεχωριστά.

β) Τα ενδωτιαία ακουστικά: Αυτά τοποθετούνται μέσα στην κόγχη του αυτιού ή εντελώς μέσα στον ακουστικό πόρο, οπότε είναι εντελώς αθέατα. Πρέπει να τονιστεί ότι τα ενδωτιαία ακουστικά βαρηκοΐας δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν όλους ανεξαίρετα τους πάσχοντες με πρόβλημα ακοής. Το είδος της ακουστικής απώλειας, οι ανάγκες του ατόμου, το μέγεθος του ακουστικού πόρου, η ηλικία και πολλοί άλλοι παράγοντες θα πρέπει να ληφθούν υπόψη, πριν αποφασιστεί το είδος των ακουστικών που τελικά θα επιλεχθούν.

8. Ποιά είναι τα κατάλληλα ακουστικά για εμένα;

Επειδή το πρόβλημα ακοής είναι ξεχωριστό για κάθε άνθρωπο, δεν μπορεί κανένας να σου πει ποιο ακουστικό είναι κατάλληλο για σένα πριν αξιολογήσει το πρόβλημά σου και τις ανάγκες σου. Ο ακοολόγος θα σου δώσει τις ανάλογες συμβουλές αφού μετρήσει πρώτα την ακοή σου και αφού συζητήσει μαζί σου τις διάφορες επιλογές που προσφέρονται.
9. Χρειάζομαι ένα ή δύο ακουστικά;

Εάν έχεις πρόβλημα και στα δύο αυτιά, σίγουρα χρειάζεσαι δύο ακουστικά βαρηκοΐας. Αξιοποιώντας την ακοή που σου απέμεινε και στα δύο αυτιά θα ακούσεις πιο άνετα και πολύ πιο καθαρά τη φωνή των συνομιλητών σου. Επίσης θα μπορείς εύκολα να εντοπίσεις την κατεύθυνση από την οποίαν έρχεται ένας ήχος, κάτι που δεν μπορείς να κάνεις με ένα μόνο αυτί.

10. Πόσο στοιχίζουν τα ακουστικά;

Οι τιμές των ακουστικών ποικίλουν και εξαρτώνται από τα πλεονεκτήματα και τις δυνατότητες του κάθε ακουστικού. Υπάρχουν τα πολύ απλά και φθηνά ακουστικά και τα πολύπλοκα και πολύ υψηλής τεχνολογίας ακουστικά που στοιχίζουν, ασφαλώς περισσότερα. Το είδος και η σοβαρότητα της ακουστικής απώλειας, και οι προσωπικές προτιμήσεις του καθενός παίζουν ασφαλώς σημαντικό ρόλο στην τιμολόγηση ενός ακουστικού.

11. Μπορώ να δοκιμάσω πριν αποφασίσω;

Σίγουρα θα μπορούσες να δοκιμάσεις πριν αποφασίσεις, νοουμένου ότι καταβάλεις ένα αντίτιμο για κάλυψη των εξόδων κατασκευής εκμαγείων και σαν εγγύηση. Εξυπακούεται ότι το ποσό που θα πληρώσεις θα αφαιρεθεί από την τιμή των ακουστικών που τελικά θα αγοράσεις.

12. Πόσα χρόνια εγγύηση έχουν;

Όλα τα ακουστικά έχουν εγγύηση για δύο χρόνια, που ισχύει από την ημέρα αγοράς τους. Η εγγύηση δεν ισχύει για περίπτωση βλάβης που προήλθε από λανθασμένη χρήση ή αμέλεια.

13. Έχω προβλημα στο ένα αυτί μόνο. Υπάρχει τρόπος αντιμετώπισης του προβλήματος;

Ασφαλώς και υπάρχει. Φτάνει να υπάρχει πραγματική επιθυμία αντιμετώπισης του. Καλό θα είναι να συζητήσεις το πρόβλημα σου με τον ακοολόγο σου.

14. Πόσος είναι ο χρόνος ζωής των ακουστικών;

Ο χρόνος ζωής των ακουστικών, όπως βέβαια και κάθε άλλης ηλεκτρονικής συσκευής, είναι απεριόριστος, νοουμένου ότι ακολουθείται πιστά η διαδικασία συντήρησης τους και η προστασία τους από ατυχήματα, σκόνες, υγρασία, ιδρώτα, κερί κτλ. Προβλήματα με το κέλυφος, μικρόφωνα, μεγάφωνα κτλ. παρουσιάζονται περιστασιακά, τα οποία αντιμετωπίζονται στα εργαστήριά μας με μικρό σχετικά κόστος. Να έχετε υπόψη σας ότι το πρόβλημα της ακοής σας μπορεί να χειροτερεύσει σε βαθμό που τα ακουστικά σας να μην μπορούν να ανταποκριθούν ικανοποιητικά. Τότε, ασφαλώς, θα πρέπει να προμηθευτείτε με άλλα πιο κατάλληλα ακουστικά.

15. Τι είναι οι εμβοές ή βουητό των αυτιών;

Οι εμβοές, ή όπως συνηθίζεται να λέγεται, « βουητό των αυτιών», είναι ήχοι που παράγονται είτε από γειτονικά προς το αυτί όργανα ή και από το ίδιο το αυτί. Φυσιολογικά δεν ακούμε αυτούς τους ήχους διότι καλύπτονται από τους ήχους του περιβάλλοντος. Τα αίτια των εμβοών είναι πολλά και ποικίλα και βέβαια, ο πιο αρμόδιος να τα αντιμετωπίσει, ιδιαίτερα όταν η κατάσταση για τον πάσχοντα είναι ανυπόφορη, είναι ο ωτορινολαρυγγολόγος.
Στην περίπτωση που μαζί με τις εμβοές συνυπάρχει και βαρηκοΐα, πράγμα πολύ συνηθισμένο, τότε τα ακουστικά βαρηκοΐας ενδεχομένως να είναι η πιο αποδοτική και ενδεδειγμένη λύση. Βέβαια τα ακουστικά βαρηκοΐας δεν θεραπεύουν τις εμβοές. Απλά, οι εμβοές εξαφανίζονται διότι επικαλύπτονται από τους ήχους του περιβάλλοντος τους οποίους ο χρήστης των ακουστικών δεν άκουγε προηγουμένως. Αν, παρ’ ελπίδα, τα συνηθισμένα ακουστικά δεν αποδίδουν, τότε υπάρχουν άλλα ακουστικά βοηθήματα τα οποία παράγουν ήχους παρόμοιους με τις εμβοές, οπότε με τεχνητό τρόπο οι εμβοές εξαφανίζονται.

16. Ποιά είναι τα στάδια της βαρηκοΐας και τι συμβαίνει αν αμελήσουμε την αντιμετώπιση της;

Τα πρώτα 1 – 3 χρόνια. Πρώτο στάδιο Βαρηκοΐας. – Πλήρης αποκατάσταση ακοής με τη χρήση σωστών ακουστικών βοηθημάτων – Εύκολη προσαρμογή.
Ο πάσχων δεν παραδέχεται ότι έχει πρόβλημα με την ακοή του.

Τα επόμενα 2 – 3 χρόνια. Δεύτερο στάδιο Βαρηκοΐας. – Πλήρης αποκατάσταση ακοής με τη χρήση σωστών ακουστικών βοηθημάτων – Σχετικά εύκολη προσαρμογή.
Ο πάσχων καταλαβαίνει ότι κάτι συμβαίνει με την ακοή του.
Αρχίζουν τα πρώτα προβλήματα επικοινωνίας. Αυξάνει λίγο παραπάνω την ένταση σε τηλεόραση, ραδιόφωνο κ.λπ. και αυξάνει και την ένταση της φωνής του.

Τα επόμενα 2 – 3 χρόνια. Τρίτο στάδιο βαρηκοΐας. Σχεδόν πλήρης αποκατάσταση της ακοής – Η προσαρμογή γίνεται πιο περίπλοκη και ο χρόνος αποκατάστασης αυξάνεται.
Ο πάσχων συνειδητοποιεί ότι έχει πρόβλημα με την ακοή του.
Σκύβει πιο κοντά στον συνομιλητή του, δεν ακούει καλά σε θορυβώδη περιβάλλοντα και εκφράσεις όπως «Τι είπατε;», «Δεν άκουσα», «Ορίστε;» γίνονται καθημερινότητα.
Οι γύρω του πρέπει να μιλήσουν δυνατά για να τους ακούσει.

Τα επόμενα 2 – 3 χρόνια. -Τέταρτο στάδιο βαρηκοΐας. Αρχή ακουστικής υστέρησης. Σχεδόν πλήρης αποκατάσταση της ακοής – Η προσαρμογή δεν αφορά μόνο τα ακουστικά, ο πάσχων πρέπει να αρχίσει να μαθαίνει να ακούει ξανά.
Ο πάσχων συχνά λέει ότι οι άνθρωποι γύρω του δεν μιλάνε καθαρά, τα λένε γρήγορα και μπερδεμένα. Σε περιβάλλοντα με θόρυβο δεν διακρίνει ομιλίες σχεδόν καθόλου.
Για να καταλάβει την ομιλία διαβάζει πλέον τα χείλια τους.
Αρχίζει η απομόνωση απο τους γύρω του γιατί δεν καταλαβαίνει τι λένε. Σε χειρότερες περιπτώσεις αναπτύσεται εχθρικότητα λόγο που οι γύρω του αρχίζουν σιγά σιγά να μην τον συναναστρέφονται.
Τα ακουστικά νεύρα αρχίζουν να αδυνατίζουν λόγω του ότι δεν λειτουργούν σωστά.
Ο εγκέφαλος έχει αρχίζει να ξεχνάει ήχους.

Τα επόμενα 2 – 3 χρόνια. -Πέμπτο στάδιο βαρηκοϊας. Ακουστική υστέρηση. Σχεδόν πλήρης αποκατάσταση της ακοής σε όσες συχνότητες δεν έχουν χαθεί. – Η προσαρμογή είναι αρκετά δύσκολη και χρονοβόρα, ο πάσχων πρέπει να αρχίσει να ακούει ξανά και να μαθαίνει ήχους που ο εγκέφαλος έχει ξεχάσει, απο την αρχή. Όλα αυτά δυσκολεύουν περισσότερο λόγο της άσχημης ψυχολογικής κατάστασης που βρίσκεται ένα άτομο σε αυτό το στάδιο βαρηκοΐας.
Τα ακουστικά νεύρα έχουν ήδη αδυνατίσει και δεν διαβιβάζουν το σωστό ήχο στα κέντρα του εγκεφαλικού φλοιού.
Κάποιες συχνότητες ίσως έχουν χαθεί. Ένας μεγάλος αριθμός ήχων έχει ξεχαστεί απο τον εγκέφαλο και ο πάσχων έχει σίγουρα απομονωθεί απο τον περίγυρο του. Χωρίς να βλέπει τα χείλια δεν μπορεί να επικοινωνήσει.
Ο πάσχων παραδέχεται πλέον ότι έχει πρόβλημα βαρηκοΐας, δεν επικοινωνεί με τους γύρω του σχεδόν καθόλου και αποφασίζει να ζητήσει βοήθεια για την ακοή που του έχει απομείνει.